Lingua Latīna Nova

Participium participium, -iī n. = forma verbi et adiectīvī; verbum adiectīvum est forma verbi quae sīmultaneō verbum et adiectīvum est. In forō, mercātōrēs vendendēs vendendēs = participium praesentem; quī vendent mercēs multī cīvium spectantur. Hominēs labōrantēs labōrantēs = participium praesentem activum; quī labōrant fortiter diēs integrum laborant. Participia praesentia denotant actiōnem concomitantem concomitans = quae simul cum aliā actiōne fit cum ipsā verbī actiōne.

Participia perfecta participia perfecta = participia quae actiōnem perfectam significānt sunt passīva et significānt actiōnem iam complētam complētus, -a, -um = perfectus, cōnfectus; completed. Exemplum: "Puer amātus amātus, -a, -um = participium perfectum passīvum; quem amāvērunt a patre est vir fortis." Omnēs formae participiōrum modīs rēctōrum declināntur, ut nomina et adiectīva. Participia verbās et adiectīvās dant potentiam!

Infinitīvus infinitīvus = forma verbi quae nōmen est; amāre, vidēre, audīre est forma verbi quae tamquam nōmen valet. Cum verbīs ut dīcō dīcō = dicere; verbum dīcendī, putō putō = cogitāre; to think, crēdō crēdō = fidēm habēre; to believe, sentiō sentiō = sentīre; to perceive, feel construītur cum accusātīvō accusātīvus = cāsus obiectī; object case et infinitīvō: "Dīcō tē esse fortis" = "I say that you are brave" (literally: "I say you to be brave").

Haec structūra appellātur "Accusātīvus cum Infinitīvō" Accusātīvus cum Infinitīvō = structural pattern in Latin et est ūna ex maxima difficultāte Latīnae linguae sed etiam māxima elegantiae. Exempla plurīma: exempla plurīma = exempla multa; many examples "Putō illum venīre" (I think that he is coming), "Crēdō eum victōrem esse" (I believe that he is the victor), "Sentiō verba vera esse" (I feel that the words are true). Haec structūra est cordia intellegentiāe Latīnae!

Gerundium gerundium, -iī n. = nōmen verbī; form passive nominal est nōmen verbī, formā passīvā sed sensū nōminālī. Exempla: "legendum" (the reading), "amandus" (to be loved), "docendus" (to be taught). Gerundīvum gerundīvum, -ī n. = adiectīvum verbāle; obligātiō vel necessitās est adiectīvum verbāle quod obligātiōnem vel necessitātem necessitās, -ātis f. = obligātiō; necessity exprīmit. Exemplum: "Librum mihi legendus est" = "I must read the book" (literally: "The book is-to-be-read for me").

Differentia īmportāns: Gerundium Gerundium = nōmen tantum; noun only est nōmen (cum cāsū genītīvō, ablatīvō, etc.), sed Gerundīvum Gerundīvum = adiectīvum; adjective est adiectīvum quod cum nōminibus concordat. Exempla: "Amō legendum" (I love reading—gerundium) sed "Amō librōs legendōs" (I love books-to-be-read—gerundīvum). Hae formae verbāles linguae Latīnae rīchissimae sunt!

Sententiae sententia, -ae f. = dictum sapientis; proverbia profunda sapientum sunt verba profunda quae vītam hūmānam et ūniversum illuminant illūmināre = lūce afferre; to illuminate. Cicerō Cicerō, -ōnis m. = ōrātor et philosophus māximus Rōmānus, ōrātor et philosophus māximus, dicit: "Nihil est tam fortius fortis = strong, mighty quam sapientiae sapientia, -ae f. = cognitiō vērōrum; wisdom amor." Hoc dictum significat quod amor scientiae superat omnia vim et potentiōnem.

Seneca Seneca, -ae m. = philosophus Stōicus Rōmānus, Stōicus Stōicus, -a, -um = ad Stōiciōnem pertinentem prūdens, docet: " Virtūs virtūs, -ūtis f. = bonitas morālis et excellentia; virtue sōla est rēs praeclāra." Haec sententia omnem vītam hūmānam regit regere = gubernāre; to govern et docet quod sōla virtūs vera glōria est. Sapientia infinita est sed hominēs tempus paucum habent—ergō studiae Latīnam nunc!

Lūdus lūdus, -ī m. = iocus, certāmen; game conclusīvus hic Librūm Secundum perficit, et tū, discipule discipulus, -ī m. = studēns; learner, prōgredientis prōgredior = avāntē īre; to progress fortiter es! Participia, infinitīvus, gerundium et gerundīvum—omnēs formae avāncātae avāncātus = prōgressus, superior; advanced linguae Latīnae—nunc tuae sunt. Nunc tē rogant et implorant implōrāre = rogāre attentē; to beseech scriptōrēs Latīnī, poetae, et sapientēs antiquī: "Legē nōs! Intellegē nōs! Vīve cum nōbīs in aeternā linguā!"

Librūm Secundum complēvistī complēre = perfectum facere; to complete et in peregrinatiōne peregrinatio = itinerārium; journey tuā per linguam antiquissimam maximam iam prōgressus prōgressus = avancem; progress es. At studium Latīnum numquam finitur! Veniunt adhūc Liber Tertius, poetae, dramata, et sapientiae infinītae! Persevērantia est rēgīna rēgīna, -ae f. = mater amīca, governing principle; queen virtūtis. Vale, discipule! Deus tē benedictat in studiīs tuis Latīnīs!

Ablātīvus absolūtus ablātīvus absolūtus = constructio grammaticālis independens; nominative absolute est constructio quae participium perfectionem cum nōmine in ablātīvō cāsū coniungit, absolutē—id est, sine nexū verbāli prīncipi sententiāe. Exemplum: "Duce spectante, gladiātōrēs pugnantem" = "With the leader watching (= the leader watching), the gladiators fight" (literally: "the leader watching-ablative"). Haec constructio māgnō elegantiam et concīsiōne dōnātur Latīnae sententiāe!

Formae: Participium perfectum Participium perfectum = verbi praeterita forma vel praesentia Participium praesentia = verbi praesentis forma in ablātīvō singulāri vel plurālī. Exempla: "Rēge mortuo, imperō successōrem ēligere" (With the king dead, the empire chose a successor). "Flūmine fluentē, castra trānsīre nōn poterat" (With the river flowing, the camps could not cross). Ablātīvus absolūtus est ūnus ex māxima elegantiae signīs Latīnae prōsae!

Sententiāe condiciōnālēs Sententia condiciōnālis = sī X est, tunc Y fit exprimunt causam et effectum—"sī hoc est, tunc illud erit". Tres formae exsistunt: Reālis Reālis = quae vēra vel possibilis est (potens esse): "Sī labōrās, divitiās habes" (If you work, you have wealth). Potentiālis Potentiālis = quae potest fīerī sed fortasse nōn fiet (potest esse): "Sī labōrēs, divitiās habēres" (If you were to work, you might have wealth). Contrāfactuālis Contrāfactuālis = quae factā est falsa; contrary to fact (contrāria fāctō): "Sī labōrāvissēs, divitiās habuissēs" (If you had worked, you would have had wealth—but you did not).

Tempus et modus verbī in condiciōnālibus māxima īmportantiae est! Indicātīvus Indicātīvus = modus certitudinis in condiciōnibus reālibus: "Sī studium facis, sapientiam acquīrēs" (If you study—indicative future—you will acquire wisdom). Subiunctīvus Subiunctīvus = modus incertitudinis, timōris, voluntātis in potentiālibus et contrāfactuālibus: "Sī studium faciās, sapientiam acquīrēs" (If you might study—subjunctive—you would acquire wisdom). Haec subtīlissima distinguuntur in Latīnā sed māximum significantem omnium!

Quaestiōnēs indirectae Quaestiō indirecta = quaestiō in clausulā subordināta subiunctīvō sunt quaestiōnēs quae nōn directē sed per verbum "rogāre", "quaerere", vel similem exprīmuntur. Exempla: Directa Directa = quaestiō prīmāria cum interrogātiōne "Quis est?" (Who is it?), sed Indirecta: "Rogō quis sit" (I ask who he is). Directa "Cur venīs?" (Why do you come?), sed Indirecta: "Rogō cur veniās" (I ask why you come). Modus subiunctīvī Subiunctīvus = modus in clausulīs subordinātīs est necessārius in omnibus indirectīs!

Exempla formarum: "Rogō quis quis = quae persōna; who sit" (I ask who he is—subiunctīvus praesentia), "Rogō quem quem = accusātīvum quis; whom amātus sit" (I ask whom he has loved—subiunctīvus perfectum), "Rogō utrum utrum = sīve...sīve; whether...or veniās an manēās" (I ask whether you come or stay—subiunctīvus cum utrum...an). Haec constructio maximē elegantis Latīnae est et in omnibus textibus antiquīs ubīque appāret!

Poesis Latīna Poesis = verbōrum ars bellissima cum metrum et rhythmō nōn est sōlum verba sed etiam metrum metrum = patterni rhythmicī; pattern of syllables et rhythmus. Versus versus = lineae poesis; line of verse Latīnī ex syllabīs lōngīs syllaba lōnga = syllaba lentē prōnūntiāta (– in metricāle) (—) et brevibus syllaba brevis = syllaba celerē prōnūntiāta (∪ in metricāle) (∪) cōnstant. Māxima māxima formarum: Dactylus Dactylus = — ∪ ∪; dactyl (3 syllables, stress on first) (— ∪ ∪), Spondaeus Spondaeus = — —; spondee (2 long syllables) (— —), Iambus Iambus = ∪ —; iamb (short then long) (∪ —), Trochaeus Trochaeus = — ∪; trochee (long then short) (— ∪).

Exemplum māxima: Dactylicus hexametrum Dactylicus hexametrum = sex pedes dactylic vel spondaeic est versus maximus Latīnāe, cum sex pedibus dactylicīs vel spondaicīs (— ∪ ∪ | — ∪ ∪ | — ∪ ∪ | — ∪ ∪ | — ∪ ∪ | — —). Poēta Vergilius et Ovidius hāc formā utēbantur omnēs suōs magnōs versum! Exemplum Aeneidis: "Armā, virumque cānō, Troiae quī prīmus ab ōrīs" (— ∪ ∪ | — — | — ∪ ∪ | — — | — ∪ ∪ | — —). Metrum nōn sōlum bellum est sed etiam mentis exercitium exercitium = trainingā, practicum est maximissimum!

Synthesis Synthesis = omnium partium cōnfluxus; combination of all parts finalis est omnium formarum quās discipulus noster in Liber Secundus didicit didicit = perfectum didiscere; has learned! Participia Participia = verborum adjectīvae formae; XI, Infinitīvus Infinitīvus = forma verbi nōminalis; XII, Gerundium Gerundium = nōmen verbāle; XIII, Sententiae Sententiae = dictamina sapientum; XIV, Ablātīvus Absolūtus Ablātīvus Absolūtus = constructio absolūta independens; XVI, Condiciōnālēs Condiciōnālēs = sententiāe sī...tunc; XVII, Quaestiōnēs Indirectae Quaestiōnēs = rogātiōnēs subordiānatae; XVIII, Metrum Metrum = patternus rhythmicōs; XIX—omnēs istae vivunt in corazōne tuō!

Nunc est tempus moderātiōnis moderātiō = virtūs equilibrī et balanciae et perseverantiae perseverantia = virtūs persistentiae; perseverance! Discipule, linguae Latīnae studium nōn est fīnis sed initium initium = principium; beginning peregrinatiōnis aeternae aeternus = quod numquam finitur; eternal. Cicerō dicit: "Otium cum dignitate" (leisure with dignity)—et tu, per studium tuum, vēram leisure acquisīvistī cum sapientiae dignitate et gloria! Triumphus Triumphus = victōria maximā; triumph tuus in hōc momentō finitus sed aeternus incipit. Vale, discipule fēlix! Deus tē benedictat, et Latīna lingua tē amat!

MARCUS: "Avē, magistra! Cicerō scrīpsit multum dē amicitiāamicitiā = friendship (feminine ablative). Sed quid est veravera = true (feminine nominative) amicitia?"

MAGISTRA: "Excellens quaestiōquaestiō = question! Cicerō dicit: amicitia non est dē lucrumlucrum = profit aut ūtilitāsūtilitās = usefulness. Vera amicitia est communis sententiasententia = feeling/opinion et voluntāsvoluntās = will/desire bona!"

MARCUS: "Sed multī homines falsafalsa = false (plural accusative) amicitiās habent, nōn verās?"

MAGISTRA: "Ita! Multī amīcos vocant propterpropter = because of pecūniam aut honōrēs, nōn propterpropter = because of amōrem. Haec amicitia fragilisfragilis = fragile est—cadit cum denāriīs cadit!"

LŪCIUS: "Marce! Quotidie videō hominēs laborārelaborāre = to work/labor pro glōriāglōriā = glory (feminine ablative) aut potentiāpotentiā = power (feminine ablative). Sed quid vērevēre = truly bonumbonum = good (neuter nominative) est?"

MARCUS: "Seneca docet: solum virtūs est bonum! Glōria, potentiā, dīvitiae—omnes fallācesfallāces = deceptive sunt!"

LŪCIUS: "Sed dīc mihi: sī vīvō per virtūtem, num sempersemper = always sum fēlixfēlix = happy (masculine nominative)?"

MARCUS: "Fortasse nōn 'fēlix' in mundōmundō = world (masculine ablative), sed certē tranquillustranquillus = tranquil/peaceful et lībertuslībertus = free (masculine nominative) ab timōretimōre = fear (masculine ablative)!"

MARCUS: "Magistra, quid est amor?"

MAGISTRA: "AmorAmor = Love est voluntasvoluntas = desire et cordiacordia = heart altissima! Sed sempersemper = always habet dolorem."

MARCUS: "Ita, vidi amōrem in hominibus—laetitiam et luctum!"

DĪVES: "Ego habeo multam pecūniampecūniam = money. Ego sum fēlix!"

PAUPER: "Sed tu numquamnumquam = never es tranquillus! Semper timēs perdere."

DĪVES: "Tu recte dīcis... sed sine pecūniā, quōmodo vivis?"

PAUPER: "Cum amīcīs, cum labōre, cum deodeo = god. Hoc sufficit!"

MARCUS: "Avē, avusavus, -ī m. = grandfather cārissime! Cūr tam multummultum = so much; adverb studiōsus sum? Quid significatsignificat = means/signifies (3rd sg. present) vera sapientiasapientia = wisdom; feminine nominative? Omnibus diēbus in scholā studēō, sed numquam plēnē intellegō..."

LUCIUS: "Quaestiō bona, meus neposnepos = grandson (masculine nominative)! SapientiaSapientia = Wisdom personified nōn libellīs sōlum habēturhabētur = is kept (3rd sg. present passive), sed vīvā experientiāexperientiā = experience (feminine ablative). Cicerō dicit: 'Nihil tam dulce quam vēra sapientia.' Haec verba maxima virtūtisvirtūtis = of virtue (feminine genitive) sunt."

MARCUS: "Intellegō doctrinam, sed cūr labōrāmuslabōrāmus = we labor/work (1st pl.)? Cūr nōn ōtiumōtium = leisure/rest; neuter nominative et voluptāsvoluptās = pleasure; feminine nominative sōlum? Nōnne vita dulcis et quieta melior est?"

LUCIUS: "Ō mi fīlī, hoc errōremerrōrem = error (masculine accusative) timēō! Virtūsvirtūs = virtue/excellence; feminine nominative enim hōminem facit grātem et nōbilemnōbilem = noble (masculine accusative). Seneca, philosophusphilosophus = philosopher (masculine nominative) sapientissimus, docet: 'Virtūs sōla rēs praeclārapraeclāra = outstanding (feminine nominative) est.' Sīne virtūte, nec divitiaedivitiae = riches (feminine nominative plural) nec honōrēs valentvalent = are worth (3rd pl. present). Tempus fluit; memoria sōla manetmanet = remains (3rd sg. present)."

MARCUS: "Intellegō nunc! Virtūs est via aeterna. Sed cūr mortālēsmortālēs = mortal (masculine nominative plural) sumus? Cūr mors omnēs terrētterrēt = frightens (3rd sg. present)? Numquid nihil post mortem exīstit?"

LUCIUS: "Quia mortālitāsmortālitās = mortality (feminine nominative) mūnēremūnēre = as duty/task (neuter ablative) nostrō est. MorsMors = Death; feminine nominative omnēs manentmanent = await (3rd pl. present). Sed sī virtūs vivāmus, glōria aeternaaeterna = eternal (feminine nominative) mānētmānēt = remains (3rd sg. present). Opus nostrum, opus memoriae, opus amōris—hoc est eternum, mī nepos! Legimus adhūc verba Cicerōnis, Vīrgīliī, et Plātōnis—illī mortī ībant, sed eōrum ingeniumingenium = genius/talent (neuter nominative) vivum remanet!"

MARCUS: "Valdē sapientis, avuncule meus! Nunc videō: sīc ego studium faciō cum gaudiumgaudium = joy (neuter ablative)! Et immortālis fierī possum per verba!"

Sic sapientia Antiquae Romae: virtūs, labor, memoria, et spes in aeternitate. Hoc est mūnus humānum: crēscere, laborāre, et sapere.